Các thách thức cần giải quyết khi phát triển đường sắt đô thị ở Việt Nam: Kinh nghiệm và bài học từ thực tế

Phát triển hệ thống đường sắt đô thị tại Việt Nam đối mặt với nhiều thách thức kỹ thuật, tài chính và quản lý đầu tư phức tạp. Một trong những khó khăn lớn là sự thiếu đồng bộ trong quy hoạch giao thông đô thị, gây khó khăn trong việc kết nối đường sắt đô thị với các tuyến xe buýt và các phương tiện công cộng khác. Ngoài ra, nguồn vốn đầu tư lớn, kéo dài thời gian thi công cùng với sự cần thiết giám sát chất lượng nghiêm ngặt cũng là bài toán hóc búa đối với các cơ quan hoạch định chính sách. Mặt khác, phát triển đường sắt đô thị cần cân nhắc tác động đến các khu dân cư, doanh nghiệp và môi trường xung quanh, đòi hỏi cần giải pháp hợp lý trong đền bù, tái định cư và bảo vệ cảnh quan đô thị. Kinh nghiệm từ các dự án đã triển khai cho thấy việc huy động đa nguồn lực, tăng cường hợp tác quốc tế và ứng dụng công nghệ hiện đại là yếu tố quan trọng giúp vượt qua các trở ngại. Quản lý dự án minh bạch, đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm cũng góp phần đảm bảo tiến độ và chất lượng xây dựng phần lớn dự án đường sắt đô thị trong thực tế. Việc xây dựng đường sắt đô thị nhằm hoàn thiện kết cấu hạ tầng đồng bộ, giải quyết ùn tắc, giảm ô nhiễm, thúc đẩy tăng trưởng hai con số tại Hà Nội và TP.HCM. Xu hướng phát triển đường sắt đô thị tại Việt Nam tiếp tục được định hướng mở rộng quy mô, tăng cường tính hiện đại và kết nối đa phương tiện nhằm phục vụ nhu cầu đi lại ngày càng tăng của người dân. Trong thập kỷ tới, nhiều dự án mới đang trong giai đoạn nghiên cứu, thi công với mục tiêu sớm đưa vào vận hành, đồng thời nâng cấp những tuyến hiện hữu về tốc độ, tiện nghi và độ an toàn. Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo sẽ tạo thuận lợi cho việc quản lý vận hành tự động hóa, phân tích dữ liệu để dự báo lưu lượng hành khách nhằm nâng cao hiệu quả khai thác. Cùng với đó, quy hoạch phát triển đô thị và chính sách đầu tư hướng đến xây dựng hạ tầng giao thông đồng bộ góp phần mở rộng vùng phục vụ của đường sắt đô thị. Việc tăng cường hợp tác quốc tế thúc đẩy chuyển giao công nghệ và kinh nghiệm quản lý giúp Việt Nam nâng tầm năng lực phát triển hệ thống giao thông công cộng tiên tiến. Tiềm năng đường sắt đô thị tại Việt Nam rất lớn, hứa hẹn đóng góp quan trọng vào sự phát triển bền vững và hiện đại hóa đô thị trong tương lai gần. Kinhtedothi – Đây là thông tin được ông Nguyễn Duy Thạch, Giám đốc Ban Chuẩn bị Đầu tư - Ban Quản lý Đường sắt đô thị cung cấp tại hội nghị “Lãnh đạo TP Hồ Chí Minh gặp gỡ cộng đồng doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài” năm 2025, vào ngày 30/10.