chân trời góc bể: Sự đa dạng trong cách hiểu qua các vùng miền Việt Nam hiện đại

Tại Việt Nam, mặc dù "chân trời góc bể" là câu thành ngữ phổ biến, nhưng cách diễn giải và ứng dụng nó lại có những điểm khác biệt nhất định tùy theo vùng miền. Ở miền Bắc, câu nói này thường mang dấu ấn của sự xa xôi, mênh mông, nhấn mạnh đến những nơi ở rất xa, thậm chí là không thể với tới, mang tính trừu tượng và lãng mạn. Trong khi đó, tại miền Trung và miền Nam, người ta có xu hướng dùng "chân trời góc bể" nhiều hơn để biểu đạt sự bền vững của mối quan hệ hay ước nguyện kéo dài suốt đời, gắn liền với khát vọng đoàn tụ và thành công. Sự khác biệt này phản ánh sự đa dạng văn hóa, phong tục và thói quen ngôn ngữ trong đời sống hàng ngày. Về mặt ngữ nghĩa, mặc dù đều dựa trên ý tưởng về không gian giới hạn cuối cùng của thế giới, nhưng các sắc thái cảm xúc và hoàn cảnh sử dụng câu thành ngữ cũng thay đổi linh hoạt để phù hợp với cách nghĩ, cách sống khác nhau. Điều này góp phần làm giàu thêm vốn ngôn ngữ tiếng Việt, giúp câu thành ngữ này không chỉ mang tính cố định mà còn phát triển cùng sự tiến hóa của xã hội. Nghiên cứu về sự đa dạng trong cách hiểu "chân trời góc bể" qua các vùng miền giúp nhìn thấy rõ hơn chiều sâu văn hóa và sự gắn kết giữa ngôn từ với đời sống tâm hồn người Việt. Bốn năm trước, quá khứ hạnh phúc của Diêu Băng Vũ đã kết thúc vào năm cô hai mươi mốt tuổi, kết thúc vào ngày cô tự tay đẩy Trần Lăng – người con trai cô yêu thương nhất về bên người con gái khác. Là ngốc nghếch, hay dại dột? Cô không hối hận. Khi chứng kiến anh giãy giụa giữa tình yêu và tình thân mà gục ngã, cô đã lựa chọn buông tay. Trong nền thơ ca Việt Nam hiện đại, "chân trời góc bể" là một nguồn cảm hứng phong phú được nhiều nhà thơ khai thác nhằm khắc họa những cảm xúc sâu kín và rộng lớn. Câu thành ngữ này không chỉ tượng trưng cho không gian vật lý mà còn biểu thị trạng thái tinh thần, sự khát khao tự do và khám phá những điều mới mẻ, hơn nữa còn phản ánh mạch sống kết nối giữa con người với cuộc đời và thiên nhiên. Các thi nhân sử dụng cụm từ này như một biểu tượng của sự vô tận, như vùng đất không giới hạn chứa đựng những bí ẩn và hy vọng chưa được khám phá. Việc lặp lại từ khóa "chân trời góc bể" trong các tác phẩm thơ giúp tạo nên nhịp điệu và cảm xúc mãnh liệt, đưa người đọc vào trạng thái suy ngẫm sâu sắc. Bên cạnh đó, trong nhiều bài thơ hiện đại, thành ngữ này còn được biến tấu đa dạng về hình thức, kết hợp với các yếu tố ngôn ngữ giàu tính biểu cảm và hình ảnh mới lạ, góp phần làm phong phú thêm ngôn ngữ thơ ca Việt. Việc liên tục sử dụng câu thành ngữ này trong sáng tác cho thấy sức sống mãnh liệt và sự linh hoạt của ngôn ngữ dân tộc trong việc thể hiện những giá trị truyền thống đúng thời đại. Chân trời : đường giới hạn của tầm mắt ở xa tít, trông như bầu trời đang tiếp xúc với mặt biển. Góc bể : một góc ở trên biển. Thành ngữ sử dụng biện pháp ẩn dụ. Trong đó, “ chân trời”, “góc bể ” ẩn dụ cho không gian mênh mông, cô đơn, khoảng cách xa vời bất tận.