Con cù lần: Các biện pháp bảo vệ và phục hồi quần thể cù lần trong rừng tự nhiên Việt Nam

Tình trạng suy giảm nhanh của con cù lần trong môi trường tự nhiên đã thúc đẩy nhiều chương trình bảo tồn được triển khai tại Việt Nam. Các biện pháp như xây dựng khu bảo tồn chuyên biệt, giám sát chặt chẽ hành vi săn bắt trái phép, tái tạo môi trường rừng sinh trưởng cho con cù lần là bước đi quan trọng trong quá trình phục hồi quần thể. Đặc biệt, việc sử dụng camera giám sát và theo dõi tự nhiên đã cung cấp thông tin chính xác giúp các nhà sinh vật học đánh giá số lượng và hành vi của con cù lần qua từng mùa. Đồng thời, tổ chức giáo dục cộng đồng địa phương nâng cao nhận thức về giá trị của con cù lần là chiến lược dài hạn giúp giảm áp lực săn bắt và phá hủy môi trường sống. Một số dự án phối hợp với các tổ chức quốc tế còn tập trung vào việc giao lưu giữa các vườn ươm loài cù lần, nhằm tăng cường đa dạng gene và khả năng sinh sản của chúng trong điều kiện bảo tồn. Các nỗ lực này góp phần tạo ra môi trường thuận lợi giúp loài cù lần phục hồi dần, hướng tới sự bền vững của cả hệ sinh thái rừng Việt Nam. Con tù lì được gọi với nhiều tên khác nhau như con cù lần , con cu li, Lorise,… Culi chậm kiếm ăn và có thói quen không giống như họ hàng lớn hơn của nó, cu li chậm chạp. Loài vật này là loài săn mồi ăn đêm , thích tìm kiếm mọi thức ăn trong bóng tối. Con cù lần có hình thể đặc trưng dễ nhận biết nhờ bộ lông dày màu nâu hoặc xám, chiếc mõm thuôn dài và đặc biệt là 5 móng vuốt cong sắc nhọn phù hợp với đời sống trên cây. Chiều dài thân khoảng 60-85 cm, trọng lượng trung bình từ 4 đến 8 kg, khiến cù lần trở thành một trong những loài thú nhỏ thuộc họ gấu. Ngoài ra, con cù lần có thị giác kém nhưng bù lại sở hữu giác quan khứu giác và thính giác rất phát triển, giúp chúng cảnh giác với sự đe dọa trong môi trường rừng rậm phức tạp. Về mặt sinh học, con cù lần là động vật ăn lá, ép đường ruột dài giúp tiêu hóa hiệu quả cellulose trong thức ăn thô. Chu kỳ sinh sản của con cù lần khá dài, con cái thường mang thai khoảng 7 tháng trước khi sinh một con, giúp bảo vệ tỉ lệ sống sót cao cho con non. Những tiến bộ trong nghiên cứu giải phẫu và đặc điểm hành vi của con cù lần đã bổ sung kiến thức quan trọng trong việc nhận diện và phân loại các loài động vật đặc hữu tại Việt Nam, từ đó góp phần nâng cao hiệu quả bảo tồn loài trong tự nhiên. Làng Cù Lần có diện tích rộng khoảng 30 héc-ta, là nơi sinh sống của đồng bào dân tộc K’Ho. Làng Cù Lần có những ngôi nhà nhỏ xinh nằm giữa rừng thông xanh, con suối mát lành chảy qua róc rách ngày đêm, trăm hoa khoe sắc tạo nên bức tranh phong cảnh hữu tình, đẹp mê ly.