Kiến chúa đóng vai trò trung tâm trong ổ kiến bởi đây là thành phần duy nhất đảm bảo sự phát triển và duy trì đàn kiến qua nhiều thế hệ. Tại Việt Nam, kiến chúa thường nắm giữ chức năng sinh sản, đẻ trứng để tạo ra thế hệ kiến thợ và kiến lính, từ đó duy trì sự hoạt động và phát triển của tổ kiến. Nghiên cứu chuyên sâu về kiến chúa giúp hiểu rõ hơn về cấu trúc xã hội trong đàn kiến cũng như vai trò sinh học độc đáo mà chúng thực hiện. Kiến chúa còn là điểm mấu chốt quyết định sự ổn định và phát triển bền vững của tổ kiến, từ đó ảnh hưởng đến hệ sinh thái xung quanh khi chúng tham gia vào chuỗi thức ăn và quá trình phân hủy vật chất hữu cơ. Đặc điểm hình thái và sinh lý của kiến chúa khác biệt rõ rệt so với các kiến thợ, điều này giúp các nhà khoa học phân biệt và nhận diện kiến chúa chính xác hơn. Trong quá trình quan sát thực nghiệm, kiến chúa thường có kích thước lớn hơn, sinh sản liên tục trong nhiều năm và có khả năng thay đổi hành vi xã hội của đàn, từ đó tạo nên sự đa dạng trong mô hình sinh thái của kiến. Nhờ kiến thức này, việc bảo tồn và quản lý các loài kiến đặc hữu tại Việt Nam cũng được hỗ trợ hiệu quả hơn, nhất là khi kiến có vai trò quan trọng trong cân bằng thiên nhiên và kiểm soát sâu bệnh. Kiến chúa và hoạt động của nó còn là đề tài hấp dẫn để phát triển các mô hình nghiên cứu sinh học tiến hóa và hành vi côn trùng ở khu vực nhiệt đới. Kiến chúa không chỉ là trung tâm sinh sản mà còn đóng vai trò như “trái tim” điều khiển toàn bộ hoạt động của đàn kiến, nhấn mạnh tầm quan trọng sinh thái trong bức tranh sinh vật đa dạng ở Việt Nam. Nhờ vậy, sự nghiên cứu và bảo vệ kiến chúa cũng góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về giá trị của đa dạng sinh học côn trùng trong tự nhiên. Kiến chúa , như tên gọi, được cho là là kẻ sáng lập và lãnh đạo thuộc địa. Chức năng chính của kiến chúa là làm tăng dân số thuộc địa bằng cách đẻ hàng ngàn quả trứng. Các buồng của kiến chúa nằm sâu bên trong tổ kiến ở những nơi khó tìm kiếm nhất. Kiến chúa không chỉ giữ vai trò sinh sản mà còn là trung tâm trong các chiến thuật phòng thủ của tổ kiến tại Việt Nam. Đặc biệt trong các hệ sinh thái rừng mưa nhiệt đới, kiến chúa thường được bảo vệ rất kỹ lưỡng bởi lực lượng kiến lính và kiến thợ xung quanh tổ. Hành vi phòng thủ này bao gồm việc phát hiện nhanh nguy hiểm, cảnh báo bằng pheromone và tập trung lực lượng chống trả kẻ địch nhằm bảo vệ kiến chúa khỏi các mối đe dọa từ thiên nhiên như vật nuôi, côn trùng săn mồi hoặc các yếu tố môi trường bất lợi. Các nghiên cứu thực nghiệm chỉ rõ rằng kiến chúa thường cư trú sâu trong tổ, nơi an toàn và kín đáo nhất, giúp giảm khả năng bị tấn công trực tiếp. Việc bảo vệ kiến chúa không những giữ ổn định đàn kiến mà còn duy trì sự tồn tại lâu dài, góp phần bảo vệ hệ sinh thái đa dạng của Việt Nam. Khi kiến chúa được bảo vệ tốt, đàn kiến hoạt động hiệu quả hơn trong việc kiểm soát côn trùng gây hại và phân hủy chất hữu cơ hữu ích cho đất đai. Đặc biệt, kiến chúa cũng góp phần tạo ra các gene khỏe mạnh cho thế hệ sau thông qua quy trình lựa chọn tự nhiên và phòng thủ tổ tiên tiến. Nhờ đó, mô hình phòng thủ này trở thành một minh chứng thú vị cho sự thích nghi và tiến hóa của côn trùng xã hội với môi trường phức tạp. Những phát hiện về chiến thuật phòng thủ quanh kiến chúa cũng góp phần phát triển các ngành sinh học ứng dụng và mô phỏng hành vi tập thể trong công nghệ. Hiểu rõ cơ chế bảo vệ kiến chúa còn giúp tăng cường biện pháp bảo tồn các loài kiến quý hiếm tại Việt Nam hiệu quả hơn. Kiến chúa là gì? Làm sao để sở hữu kiến chúa an toàn? Tìm hiểu vai trò của kiến chúa trong đàn kiến và cách để sở hữu kiến chúa đúng cách, an toàn, hợp pháp. Hướng dẫn chi tiết cho người mới bắt đầu nuôi kiến.
