Luật tố tụng hình sự: Tầm quan trọng của việc tuân thủ thủ tục tố tụng trong xét xử các vụ án hình sự

Tuân thủ chính xác các thủ tục tố tụng trong quá trình xét xử vụ án hình sự là nguyên tắc then chốt được luật tố tụng hình sự quy định nhằm bảo đảm sự công bằng và minh bạch. Các thủ tục như công bố quyết định khởi tố, triệu tập bị cáo, công khai phiên tòa xét xử, ghi biên bản đúng quy định... đóng vai trò quan trọng để đảm bảo quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan được thực hiện đầy đủ. Việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình tố tụng còn giúp hạn chế sai phạm trong công tác xét xử, tránh việc sử dụng chứng cứ bất hợp pháp hay vi phạm các quyền căn bản của người bị cáo. Theo luật tố tụng hình sự, việc không tuân thủ thủ tục có thể dẫn đến việc bản án bị hủy bỏ hoặc phải xem xét lại, ảnh hưởng sâu sắc đến hiệu quả xử lý vụ án. Chính vì vậy, việc nghiên cứu và thực thi chặt chẽ quy trình tố tụng được xem là tiêu chí hàng đầu góp phần xây dựng hệ thống tư pháp minh bạch, chuyên nghiệp và có trách nhiệm. Ngày 12/11/2021, Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự , số 02/2021/QH15 với một số nội dung đáng chú ý như: - Giao thêm trách nhiệm cho công an xã trong việc xác minh sơ bộ tin báo về tội phạm. - Khi không thể kết thúc việc kiểm tra, xác minh để quyết định khởi ... Thẩm phán giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong việc ra các quyết định liên quan đến thi hành biện pháp ngăn chặn trong quá trình tố tụng hình sự theo quy định của luật tố tụng hình sự. Việc áp dụng biện pháp ngăn chặn như khám xét, tạm giam, cấm đi khỏi nơi cư trú... đều bắt buộc phải có quyết định của Thẩm phán hoặc cơ quan có thẩm quyền theo quy trình pháp luật. Điều này thể hiện nguyên tắc kiểm soát quyền lực của nhà nước, tránh sự lạm quyền hoặc vi phạm quyền con người không cần thiết. Thẩm phán phải căn cứ trên các thông tin, chứng cứ thu thập được và mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội để đưa ra quyết định phù hợp, đảm bảo không gây ảnh hưởng oan sai hoặc làm tổn hại quyền và lợi ích hợp pháp của đối tượng bị thi hành biện pháp. Bên cạnh đó, luật tố tụng hình sự còn yêu cầu các quyết định này phải được thông báo rõ ràng và có cơ chế giám sát chặt chẽ nhằm bảo vệ sự minh bạch trong quá trình tố tụng. Chính vì vậy, vai trò của Thẩm phán trong lĩnh vực này được đánh giá rất cao bởi tính quyết định đối với sự công bằng và hiệu quả xét xử. Bộ luật tố tụng hình sự 2015 vừa được ban hành ngày 27/11/2015 với nhiều quy định mới về cơ quan tiến hành tố tụng và người tiến hành tố tụng hình sự ; người tham gia tố tụng HS; bào chữa, bảo về quyền và nghĩa vụ của bị hại, đương sự; biện pháp ngăn chặn ...