Người dân lưỡng hà đã phát triển một hệ thống thủy lợi tinh vi để kiểm soát nước từ sông Tigris và Euphrates, giúp nông nghiệp phì nhiêu và ổn định. Nhờ mạng lưới kênh rạch, đập và cống điều tiết, họ có thể điều chỉnh lượng nước phù hợp với mùa vụ và giảm thiểu hiện tượng ngập lụt hoặc hạn hán. Điều này đã tạo điều kiện cho người lưỡng hà sản xuất lúa mì, đại mạch và các loại cây trồng khác với năng suất cao hơn hẳn so với khu vực chưa được tưới tiêu tốt. Hệ thống thủy lợi của lưỡng hà không chỉ nâng cao đời sống nông dân mà còn góp phần đảm bảo an ninh lương thực, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của các đô thị và triều đại phồn vinh tại đây. Đây cũng chính là một trong những minh chứng nổi bật cho sự sáng tạo và hiểu biết sâu sắc của con người thời cổ đại trong việc ứng dụng tự nhiên hợp lý vào đời sống. “Mesopotamia” - Lưỡng Hà - bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp mesos - “giữa”, và potamos - “sông”. Cái tên này lần đầu tiên xuất hiện trong cuốn sách lịch sử về Alexander Đại đế vào thế kỷ 2 của nhà sử học Hy Lạp Arrian của thành Nicomedia. Thương mại đóng vai trò quan trọng trong sự thịnh vượng của lưỡng hà, với hệ thống giao thương phát triển giữa các thành phố nội địa và vùng lân cận như Ai Cập, vùng Levant và Ba Tư. Vị trí địa lý tại hai con sông lớn đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa qua đường thủy. Những sản phẩm chủ lực bao gồm thực phẩm, đồ gốm, kim loại quý và hàng thủ công mỹ nghệ. Các thương nhân lưỡng hà thiết lập mạng lưới đối tác đa dạng và sử dụng chữ viết hình nêm để ghi chép các giao dịch nhằm đảm bảo tính minh bạch và bảo vệ quyền lợi kinh tế. Mạng lưới này không chỉ thúc đẩy sự trao đổi vật chất mà còn làm phong phú thêm văn hóa và tri thức nhờ tiếp xúc đa dạng với các nền văn minh khác. Tìm hiểu vai trò thương mại tại lưỡng hà giúp hiểu sâu sắc mối liên hệ kinh tế và xã hội trong thời kỳ cổ đại của vùng Trung Đông. Bài viết này giới thiệu về Lưỡng Hà cổ đại, vùng đất giữa sông Tigris và sông Euphrates, là nơi những thành phố, chữ viết và công nghệ đầu tiên xuất hiện trên thế giới. Bài viết cũng tìm hiểu về các yếu tố môi trường, khí hậu và xã hội ảnh hưởng đến phát triển nền văn minh ở Lưỡng Hà.
