Paracetamol tác dụng: So sánh với các loại thuốc giảm đau khác để chọn lựa điều trị phù hợp tại Việt Nam

Khi lựa chọn phương pháp giảm đau và hạ sốt, paracetamol tác dụng nổi bật với điểm mạnh là ít tác dụng phụ so với thuốc kháng viêm không steroid như ibuprofen hay aspirin. Khác với các thuốc chống viêm, paracetamol không gây kích ứng niêm mạc dạ dày, không ảnh hưởng đến chức năng tiểu cầu và ít khi gây phản ứng dị ứng nghiêm trọng. Điều này khiến thuốc trở nên an toàn hơn cho nhiều nhóm bệnh nhân như người già, trẻ nhỏ, người có bệnh lý dạ dày hoặc chảy máu. Tuy nhiên, paracetamol chỉ hiệu quả trong giảm đau nhẹ đến vừa và không có tác dụng chống viêm, hạn chế khi điều trị các cơn đau do viêm nặng hoặc sưng tấy. Ở Việt Nam, bác sĩ thường khuyên dùng paracetamol tác dụng cho các trường hợp như đau đầu, đau răng hoặc sốt, trong khi các thuốc kháng viêm lại thích hợp hơn cho người bị đau cơ xương khớp do viêm. Người dân cần hiểu rõ các đặc điểm này để lựa chọn thuốc phù hợp với nhu cầu điều trị, tránh lạm dụng quá mức hay dùng thuốc không đúng mục đích dẫn đến phần lớn các biến chứng không mong muốn. Thuốc tác động lên trung tâm điều nhiệt ở vùng dưới đồi gây hạ nhiệt, tăng tỏa nhiệt do giãn mạch và tăng lưu lượng máu ngoại biên làm giảm thân nhiệt ở người bị sốt, nhưng hiếm khi làm giảm thân nhiệt bình thường. Paracetamol làm giảm đau bằng cách nâng ngưỡng chịu đau lên. Cơ chế tác dụng của paracetamol tập trung chủ yếu tại hệ thần kinh trung ương với sự ức chế enzyme cyclooxygenase (COX), đặc biệt là isoenzyme COX-3, một dạng enzyme tham gia vào quá trình tổng hợp prostaglandin – chất trung gian gây đau và sốt. Khi paracetamol ức chế COX-3 trong trung tâm điều nhiệt của vùng dưới đồi, làm giảm sản xuất prostaglandin E2, từ đó hạ nhiệt cơ thể và làm giảm cảm giác đau. Khác với các thuốc chống viêm không steroid, paracetamol không gây ảnh hưởng tiêu cực đến niêm mạc dạ dày hay khả năng đông máu, giúp người dùng cảm thấy an toàn hơn. Tại Việt Nam, đây là lý do paracetamol tác dụng được tin dùng rộng rãi, đặc biệt trong các trường hợp đau mạn tính nhẹ, sốt do viêm nhiễm thông thường mà không gây kích ứng cơ thể. Tuy nhiên, việc nắm rõ cơ chế này cũng hỗ trợ người dùng tránh sai lầm khi sử dụng như không nên tự ý dùng thuốc dài ngày mà không có hướng dẫn y tế, nhằm giữ an toàn tối đa cho gan và thận trong quá trình điều trị. Tác dụng này có vẻ ít hoặc không quan trọng về lâm sàng, nên paracetamol được ưa dùng hơn salicylat khi cần giảm đau nhẹ hoặc hạ sốt cho người bệnh đang dùng coumarin hoặc dẫn chất indandion.