Sốc nhiệt: Biện pháp phòng ngừa hiệu quả trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt mùa hè

Phòng tránh sốc nhiệt là vấn đề ưu tiên hàng đầu trong thời tiết mùa hè nóng bức kéo dài tại Việt Nam. Tình trạng này thường xảy ra với nhóm người lao động ngoài trời như công nhân xây dựng, nông dân hay người tham gia thể thao cường độ cao. Để giảm thiểu nguy cơ sốc nhiệt, việc thiết lập thói quen sinh hoạt và bảo vệ cơ thể đóng vai trò thiết yếu. Cần đảm bảo cung cấp đủ lượng nước lọc, hạn chế uống các loại đồ uống có cồn hoặc chất kích thích dễ gây mất nước. Khi làm việc hoặc vận động ngoài trời, nên mặc quần áo rộng rãi, màu sáng giúp phản xạ nhiệt, đồng thời sử dụng mũ rộng vành, kính râm để giảm tác động ánh nắng trực tiếp lên da và mắt. Nghỉ ngơi tại nơi có bóng mát hoặc điều hòa không khí thường xuyên giúp cơ thể phục hồi nhiệt độ ổn định. Ngoài ra, không nên ăn quá no hoặc ăn nhiều thực phẩm nóng, cay làm tăng nhiệt độ cơ thể. Người già và trẻ nhỏ cần được chăm sóc kỹ càng hơn vì khả năng thích nghi với môi trường kém hơn. Sốc nhiệt cũng có thể được phòng tránh bằng cách lên kế hoạch làm việc hợp lý, tránh ra ngoài vào những khung giờ nắng gắt hoặc khi nhiệt độ ngoài trời vượt quá 35°C. Việc chủ động quan sát sức khỏe bản thân hàng ngày qua dấu hiệu mệt mỏi, chóng mặt sớm cũng góp phần cảnh báo nguy cơ sốc nhiệt kịp thời. Sốc có nhiều nguyên nhân phản ánh tình trạng suy giảm duy trì tưới máu mô thỏa đáng và bảo đảm hoạt động chức năng tế bào bình thường, có thể hiện lâm sàng tụt huyết áp phối hợp với các dấu hiệu giảm tưới máu mô cấp. Môi trường xung quanh đóng vai trò quyết định tới mức độ nghiêm trọng của sốc nhiệt. Tại Việt Nam, vào mùa hè, nhiệt độ ngoài trời thường vượt quá 35 độ C kèm theo độ ẩm cao gây khó khăn trong việc thoát hơi nước qua da. Độ ẩm cao làm hạn chế sự bay hơi của mồ hôi khiến cơ thể không thể hạ nhiệt hiệu quả, làm tăng nguy cơ bị sốc nhiệt. Ngoài ra, bức xạ mặt trời trực tiếp, bề mặt phản chiếu ánh sáng như bê tông hay kim loại nóng cũng tạo thêm áp lực nhiệt lên cơ thể người. Người lao động hoặc tham gia hoạt động ngoài trời vào thời điểm ánh nắng gay gắt đặc biệt dễ bị tổn thương nếu không có biện pháp bảo hộ phù hợp. Yếu tố gió cũng ảnh hưởng lớn đến cảm giác nóng của cơ thể; khi gió nhẹ hoặc tĩnh thì nhiệt độ cảm nhận tăng lên, làm rối loạn điều hòa thân nhiệt. Thời gian tiếp xúc liên tục dưới ánh nắng trong khoảng 60 phút trở lên làm gia tăng nguy cơ sốc nhiệt đáng kể. Việc chủ động theo dõi dự báo thời tiết, lựa chọn thời gian hoạt động phù hợp cũng như trang bị đầy đủ vật dụng chống nóng là cách ứng phó thông minh để giảm thiểu tác động của yếu tố môi trường. Các cơ sở y tế khuyên nên kết hợp việc nghỉ ngơi nhiều lần trong ngày, sử dụng quạt hoặc điều hòa và duy trì uống đủ nước mỗi khi làm việc trong điều kiện nóng bức nhằm bảo vệ sức khỏe hiệu quả. Sốc phân bố do giãn mạch quá mức và sự phân phối lưu lượng máu bị suy giảm. Sốc nhiễm trùng là dạng phổ biến nhất của sốc phân bố và được đặc trưng bởi tỷ lệ tử vong đáng kể (điều trị được, khoảng 30%; không điều trị được, có thể > 80%).