Quá trình xơ vữa động mạch bắt đầu từ sự tổn thương lớp nội mô của thành mạch do nhiều nguyên nhân như tăng huyết áp, hút thuốc, hoặc viêm mạn tính. Tổn thương này làm tăng tính thấm của thành mạch đối với các phân tử LDL cholesterol (cholesterol xấu) và các tế bào bạch cầu đơn nhân. Các LDL bị oxy hóa tích tụ trong thành mạch gây phản ứng viêm, thu hút thêm nhiều bạch cầu và đại thực bào đến khu vực này. Đại thực bào sẽ cố gắng “nuốt” các LDL oxy hóa này, biến thành tế bào bọt, đồng thời kích thích biểu hiện các yếu tố tăng trưởng và mô liên kết. Sự tích tụ các tế bào bọt, mô xơ và canxi hình thành nên các mảng xơ vữa dày lên trong lòng mạch. Mảng xơ vữa có thể gây hẹp lòng mạch, làm giảm lưu lượng máu, hoặc bị nứt vỡ dẫn đến hình thành huyết khối gây tắc nghẽn mạch máu đột ngột. Cơ chế này giải thích tại sao xơ vữa động mạch có xu hướng nặng dần theo tuổi tác và các yếu tố nguy cơ mạn tính. Hiểu rõ quá trình sinh bệnh giúp các bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị hiệu quả, tập trung vào làm giảm cholesterol LDL, kiểm soát viêm và bảo vệ thành mạch khỏi tổn thương liên tục. Xơ vữa động mạch (Atherosclerosis) là sự tích tụ chất béo, cholesterol cũng như sự phối hợp tham gia của các thành phần khác bên trong thành động mạch. Sự tích tụ này được gọi là mảng bám. Mảng bám có thể khiến động mạch bị thu hẹp, gây cản trở lưu lượng máu đến các cơ quan quan trọng trong cơ thể. Xơ vữa động mạch thường diễn biến âm thầm trong giai đoạn đầu, tuy nhiên khi mảng xơ vữa phát triển và làm hẹp đáng kể lòng mạch, người bệnh sẽ xuất hiện nhiều dấu hiệu lâm sàng rõ rệt. Đau thắt ngực là triệu chứng phổ biến nhất khi mảng xơ vữa ảnh hưởng đến động mạch vành của tim, biểu hiện bằng cảm giác khó chịu, đè nặng hoặc nóng rát vùng ngực, đặc biệt khi gắng sức hoặc stress. Ngoài ra, người bệnh có thể gặp khó thở, mệt mỏi, hồi hộp và cảm giác đánh trống ngực. Nếu mảng xơ vữa ảnh hưởng lên động mạch cảnh, các biểu hiện có thể là chóng mặt, yếu liệt tạm thời hoặc rối loạn ngôn ngữ – báo hiệu nguy cơ đột quỵ. Ở giai đoạn nguy hiểm hơn, mảng xơ vữa có thể vỡ gây tắc nghẽn mạch máu đột ngột dẫn đến nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ cấp cứu. Do tính chất nghiêm trọng và nguy hiểm của bệnh, việc nhận biết các dấu hiệu cảnh báo sớm giúp người bệnh tìm kiếm sự chăm sóc y tế kịp thời, áp dụng các biện pháp điều trị hiệu quả để hạn chế biến chứng và duy trì chất lượng cuộc sống. Xơ vữa động mạch là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh tim mạch , chiếm tới 50% số ca tử vong ở các nước phương Tây. (1) Cùng ECO Pharma tìm hiểu thế nào là xơ vữa động mạch , dấu hiệu xơ vữa mạch máu và cách chẩn đoán bệnh xơ vữa động mạch ngay sau đây.
